مطالبی در مورد آداب و اصول شیر دادن به نوزادن

مطالبی در مورد آداب و اصول شیر دادن به نوزادن

فهرست مطالب :

» چرا برخی نوزادان در مکیدن پستان مادر موفق نیستند ؟

» راهنمای مادران شاغل برای تغذیه کودکان با شیرمادر

» روش دوشیدن شیر با دست

» سردرگمی شیرخوار در گرفتن پستان مادر

» نحوه از شیر گرفتن کودک

» استفراغ در شیرخوار

چرا برخی نوزادان در مکیدن پستان مادر موفق نیستند ؟

مطالبی در مورد آداب و اصول شیر دادن به نوزادن

فهرست مطالب :

» چرا برخی نوزادان در مکیدن پستان مادر موفق نیستند ؟

» راهنمای مادران شاغل برای تغذیه کودکان با شیرمادر

» روش دوشیدن شیر با دست

» سردرگمی شیرخوار در گرفتن پستان مادر

» نحوه از شیر گرفتن کودک

» استفراغ در شیرخوار

چرا برخی نوزادان در مکیدن پستان مادر موفق نیستند ؟

اکثر نوزادان از بدو تولد قادرند پستان مادر را در دهان گرفته و همزمان با مکیدن آن شیر را بلعیده و براحتی نیز تنفس کنند . یعنی نوزاد طبیعی و رسیده می تواند عمل مکیدن ، قورت دادن و نفس کشیدن را توأمان انجام دهد .

به علت آنکه پستان مادر و دهان نوزاد متفاوت است ، در بعضی موارد لازم است تمهیداتی اندیشیده شود تا نوزاد بتواند یاد بگیرد چگونه پستان مادر را در دهان نگه دارد ، آنرا بمکد و شیر را بلع کند .

اشکالاتی که در این روند تکاملی به وقوع می پیوندد اکثراً به دلیل زایمان های غیرطبیعی و یا استفاده از مواد و ابزاری است که در جریان زایمان مورد بهره برداری قرار می گیرند ، که ذیلاً‌ به برخی از آنها اشاره می گردد :

۱- مصرف دارو در جریان زایمان از قبیل پتیدین یا بی حس کننده های نخاعی

۲- استفاده از داروهای ضد درد پس از زایمان

۳ - تغذیه نوزاد با بطری یا دادن پستانک به نوزاد که مکانیسم مکیدن متفاوتی نسبت به مکیدن پستان دارد .

۴- جدا نگه داشتن نوزاد از مادر پس از تولد و عدم اجرا یا اجرای ناقص هم اتاقی مادر و نوزاد

۵- درست بغل نگرفتن نوزاد و وضعیت ناصحیح نوزاد روی سینه مادر ( مثلاً فشار دادن سر نوزاد با دست )

باید در نظر داشت همه نوزادانی که پس از تولد به خوبی پستان مادر را نمی گیرند ، مشکل مکیدن پستان را ندارند . معهذا معدودی از نوزادان در گرفتن پستان و قورت دادن شیر در ابتدا دچار مشکلاتی هستند از جمله :

۱- نوزادانی که عادت داشته اند در رحم مادر شست خود را بمکند .

۲ - آنهایی که دچار ضربه های زایمانی و یا اختلالات عصبی شده اند .

۳- نوزادانی که واکنش جستجو ( Rooting Reflex ) در آنها ضعیف است و برای گرفتن پستان مادر دهانشان را به خوبی باز نمی کنند .

۴- نوزادانی که هنگام شیرخوردن دهان را کاملاً به پستان نمی چسبانند و یا آنرا مکرراً رها می کنند .

۵- نوزادانی که تحت تأثیر داروهای مصرف شده توسط مادر قرار دارند .

۶- نوزادان نارس یا آنهایی که دیرتر از موعد مقرر متولد شده اند .

۷- نوزادانی که با ناهنجاری مادرزادی دهان و بینی بدنیا آمده اند ( شکاف کام یا انحراف تیغه بینی و یا گره ضخیم زیرزبانی و ... )

نشانه های مکیدن ناموفق عبارتند از :

۱- هاله پستان خارج از دهان و لبهای نوزاد به داخل فرو رفته و یا ( غنچه شده ) و چانه دور از پستان است .

۲- مراحل تکاملی با تأخیر همراه است .

۳- افزایش وزن مطلوب نبوده و دفعات اجابت مزاج و دفع ادرار کم است .

۴- هنگام شیرخوردن سروصدای زیادی ایجاد می شود .

۵- دفعات تقاضا برای شیرخوردن و مدت شیرخوردن زیاد و طولانی است ( بیش از یکساعت )

۶- حرکات چانه نامنظم و لرزشی است و ممکن است در صورت ، حرکات و پرش های غیرعادی مشاهده گردد . ( گونه ها فرو می روند )

راهنمای مادران شاغل برای تغذیه کودکان با شیرمادر

۱ - ترویج تغذیه با شیرمادر برای کارفرمایان و محیط های کار یک ضرورت مهم است زیرا :

» زنان بخش مهمی از نیروی کار جامعه را تشکیل می دهند .

» بسیاری از زنان ، اشتغال به کار و فعالیت های اجتماعی را با وظیفه مادری خود ادغام می کنند .

» مطالعات نشان داده است که بازگشت به کار، ‌دلیل عمده ای برای از شیرگیری زودرس و روش های نامطلوب تغذیه شیرخواران است .

۲- حمایت از تغذیه با شیرمادر برای کارفرمایان مزایایی دارد از جمله :

» کاهش تغییر و تعویض کارکنان در نتیجه افزایش احتمال بازگشت مادر به سرکار

» کاهش استخدام و هزینه های بازآموزی کارکنان

» بهتر شدن شرایط کار

» ایجاد احساس و تصور حرفه ای مثبت

» کاهش غیبت کارکنان

۳ - شرایط دوشیدن شیر ،‌ ذخیره و حمل و نقل آن

» روشهای استفاده از پمپ های شیردوشی دستی یا الکتریکی یا دوشیدن با دست را بیاموزید .

» مکان مناسب جهت دوشیدن شیر را انتخاب کنید . مکان باید اتاق خصوصی و تمیز باشد .

» شیردوشیده شده را می توان در یخچال یا فریزر یا در فلاسک یخ برای چند ساعت می توان نگهداری کرد .

» شیردوشیده شده را در ظروف درب دار شیشه ای یا پلاستیکی یا کیسه های شیر ذخیره کنید .

» حمل و نقل شیر باید در ظرف فلاسک یخ حمل گردد .

۴ - هر بار چه مقدار شیرباید دوشیده شود ؟

شیرتان را هر مقدار که می توانید بدوشید . یک کودک شیرمادر خوار معمولاً نیاز به حدود ۱۵۰CC ( سه چهارم فنجان بزرگ ) شیرمادر به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن در ۲۴ ساعت دارد اما این نیاز متفاوت است . برای مثال اگر وزن کودک ۵/۵  کیلوگرم باشد و  ۸ بار در روز تغذیه شود و شما برای ۲ بار تغذیه در روز از او دور باشید ، نیاز به دوشیدن حدود ۲۰۰ CC ( یک فنجان بزرگ ) شیر یا ۲ بار دوشیدن به مقدار ۱۰۰CC ( نصف فنجان ) شیر دارید .

۵ -  مدت زمان نگهداری شیر دوشیده شده چقدر است ؟

گر دوشیدن و جمع آوری شیر در شرایط کاملاً بهداشتی انجام شده باشد ۴۸ ساعت در یخچال ، ۲ هفته در جایخی یخچال ،‌۳ ماه در قسمت فریزهای خانگی ، ۱۲-۶ ماه در فریزر عمیق ( صنعتی )

۶ -اطلاعاتی که باید به مراقب کودک درباره شیردوشیده شده داده شود

ذوب کردن شیر منجمد به آهستگی : مراقب کودک باید ظرف شیر دوشیده شده را در داخل آب ولرم یا گرم (‌ نه آب جوش ) قرار داده و ذوب نماید و قبل از مصرف آن را به آرامی تکان دهد . از ماکروفر نباید استفاده نماید .

استفاده از فنجان : شیرمادر را به وسیله فنجان یه شیرخوار بدهد و از بطری استفاده نکند . استفاده از بطری و گول زنک مشکلاتی را برای شیردهی مادران و سلامت کودکان فراهم می کند .

شیردوشیده شده ذوب شده را می تواند در یخچال نگه دارد اما نباید آن را دوباره منجمد نماید و اگر ظرف ۲۴ ساعت مصرف نشد آن را دور بریزد .

روش دوشیدن شیر با دست

دوشیدن شیر با دست مفیدترین طریق دوشیدن است که نیاز به هیچ وسیله ای ندارد و شما می توانید در هر جا و هر زمانی که نیاز دارید به انجام آن بپردازید . دوشیدن با دست وقتی پستان ها نرم هستند کار ساده ای است اما در هنگام احتقان و حساس شدن پستان ها مشکل تر است و نیاز به استفاده از سایر روش ها مثل بطری گرم دارد و از کارکنان بهداشتی می توانید کمک بگیرید . باید خود شیرتان را بدوشید . دوشیدن شیر توسط فرد دیگر می تواند به پستان ها آسیب برساند مگر آن فرد مهارت لازم را داشته باشد و خیلی نرم و ملایم رفتار کند .

» آماده کردن ظرف برای دوشیدن شیرمادر :

یک فنجان ، لیوان یا شیشه دهن گشاد انتخاب کرده آن را با آب و مواد شوینده تمیز نمایید . این کار می تواند روز قبل از دوشیدن انجام شود ، در هنگام دوشیدن باید فنجان را با آب جوش پرنموده چند دقیقه به همان حال نگهدارید و وقتی آماده دوشیدن هستید ، فنجان را خالی کنید .

دستهایتان را کاملاً بشویید . راحت نشسته و ظرف را نزدیک پستان خود بگیرید .

دوشیدن شیر با دست ( تکنیک مارمت )

بسیاری از مادران شیرده با تجربه ،‌تکنیک مارمت را در دوشیدن شیر بسیار مفید و مؤثر یافته اند و مادرانی که قادر به دوشیدن مقدار زیادی شیر با دست نبوده اند . نتایج بسیار خوبی با استفاده از این روش بدست آورده اند . این روش شامل مراحل زیر است :

۱ - موقعیت قرار گرفتن دست : شست در بالا و دو انگشت اول زیر پستان روی لبه آرئول ( هاله قهوه ای ) طوری قرار می گیرد که حدود ۴-۳ سانتی متر از نوک پستان فاصله داشته باشد به طوریکه ذخایر شیر درست زیر انگشتان واقع می شوند . گرفتن توده پستان مثل شکل زیر صحیح نیست .

۲- پستان باید به طور مستقیم به طرف قفسه سینه فشار داده شود . پستان های بزرگ را می توان قدری بالا آورده و سپس فشار داد .

۳- سپس باید پستان ها را به کمک شست و انگشتان به طرف جلو آورد و بعد به قسمت لبه آرئول فشار وارد نمود تا شیر به آسانی خارج شود .

۴- مراحل ۳-۱ را باید به ترتیب تکرار کرد .

۵ - سپس محل قرار گرفتن انگشتان را باید دور هاله قهوه ای پستان تغییر داده به طوریکه تمام ذخائر شیر تخلیه شود . برای دوشیدن هر پستان از هر دو دست استفاده می شود . تصاویر ذیل موقعیت قرار گرفتن هر دو دست را روی پستان نشان می دهد .

از حرکات ذیل که موجب کوفتگی و آسیب بافت پستان می شود ، باید پرهیز نمود :

1) لغزاندن دست روی پستان 2)  کشیدن پستان ونوک آن 3) فشار دادن نوک پستان

« کمک به جریان انداختن شیر »

۱ - ماساژ سلولها و مجاری تولید شیر  : حرکات دست از بالای پستان شروع می شود به طوری که پستان در دایره های کوچک مطابق شکل به طرف قفسه سینه فشار داده می شود و به صورت مارپیچی اطراف هاله قهوه ای پستان را ماساژ می دهند . این حرکات مشابه معاینه معمول پستان است .

۲ - لمس ملایم پستان از سمت بالا به طرف نوک آن ( مطابق شکل )

ادامه این حرکت در تمام نواحی پستان به تحریک رفلکس جاری دشن شیر کمک می کند .

۳- تکان دادن پستان ها در حالی که مادر به طرف جلو خم شده به جریان یافتن شیر کمک می کند .

« زمان دوشیدن شیر»

کل روش دوشیدن تقریباً ۳۰-۲۰ دقیقه وقت می گیرد :

دوشیدن هر پستان ۷-۵ دقیقه

ماساژ ، لمس کردن ، تکان دادن

دوشیدن هر پستان ۵-۳ دقیقه

ماساژ ، لمس کردن ، تکان دادن

پس از برقراری جریان شیر ،‌این زمان ها فقط به عنوان راهنما به کار می رود و دوشیدن تا زمان کند شدن جریان شیر ادامه می یابد .

دوشیدن شیر نباید به پستان صدمه ای بزند در غیراینصورت تکنیک به کار رفته درست نبوده است .

در ابتدای دوشیدن پستان ممکن است شیری خارج نشود اما پس از چند دقیقه شیر شروع به چکیدن می نماید و اگر رفلکس جاری شدن شیر فعال باشد ، شیر جاری می شود . این رفلکس با مصرف یک نوشیدنی گرم ، ماساژ و کمپرس گرم پستان ، تحریک ملایم نوک پستان ، فکرکردن به شیرخوار ... تحریک می شود .

سردرگمی شیرخوار در گرفتن پستان مادر

علل  : مادران بخوبی می دانند وقتی نوزادشان چند بار از طریق شیشه و سرشیشه ، شیربخورد ممکن است پستان مادر را نگیرد محققان دریافته اند که ۹۵٪ نوزادانی که در طی ۳ تا ۴ هفته اول زندگی از سر شیشه استفاده کرده اند دچار سردرگمی در گرفتن پستان مادر می شوند . بعضی بچه ها حتی با یک یا دو بار وعده ای دیگر با یک هفته شیرخوردن از شیشه دچار این حالت می شوند ، ولی در شیرخوارانی که در ۴-۳ هفته اول تولد بخوبی از پستان مادر تغذیه شده اند احتمال بروز سردرگمی در آنها کمتر است .

۴   فرضیه برای توضیح علت سردرگمی در گرفتن پستان مادر ارائه شده است  :

۱ - توانایی نوزاد برای تطابق و یادگیری الگوهای مختلف مکیدن در هفته اول زندگی محدود است .

۲ - در اولین تغذیه طرحی از مکیدن در ذهن نوزاد شکل می گیرد . اگر در تغذیه های بعدی با شیشه یا سرشیشه انجام شود ممکن است بچه را با مشکلات شیرخوردن از پستان مادر روبرو کند.

۳ - حجم آغوز در چند روز اول زندگی بسیار کم است . اگر نوزاد همزمان از شیر مقداری شیر دریافت کند ممکن است به علت مقدار کم شیرمادر درمانده شده و در گرفتن پستان مادر سرسختی نشان دهد .

۴ - شیرخواری که در شیرخوردن از پستان مادر با مشکل روبرو شده ، شیرخوردن از بطری برایش آسان تر می گردد و پستان مادر را نخواهد گرفت .

حرکت زبان ، آرواره و دهان نوزاد در موقع شیرخوردن از پستان مادر با مکیدن از سرشیشه متفاوت است ، وقتی دهان بچه روی پستان چفت می شود زبان با حرکات ریتمیک پستان را می دوشد و حالت تعقر ایجاد می کند ، پستان را به کام می فشارد و با جاری شدن شیر آنرا می بلعد و سپس نفس می کشد . اگر بچه از سرشیشه شیربخورد فوراً با جریانی از مایع روبرو می شود ، لذا با زبان خود جلوی شیر را می گیرد تا از خفه شدن جلوگیری نماید ، لبهایش را بطور محکم به دور شیشه غنچه می کند ، آرواره اش نیاز به حرکت ندارد و بدون انتظار برای جهش شیر ، شیر بلافاصله در دهانش جریان می یابد و یک لذت فوری به او می دهد ،‌بنابراین اگر به شیرخوار شیشه شیر یا گول زنک داده شود و یا مادر از حفاظ پستان استفاده کند او چون یاد گرفته که با زبان خود با آن فشار بیاورد لذا پستان مادر را نیز به این ترتیب از دهان بیرون می کند .

توصیه های مناسب در شیرخوار با سردرگمی در گرفتن مجدد پستان مادر

مادر با صبر و پشتکار می تواند وضعیت صحیح و شیردهی را مجدداً‌در شیرخوار ایجاد کند .

۱- بچه مبتلا به سردرگمی در پستان ، ممکن است از بیشتر بازکردن دهانش خودداری نماید چون عادت کرده که یک سرشیشه سفت را بطور محکم بین لب هایش بگیرد اما برای تغذیه مؤثر از پستان باید نوک و قسمت عمده هاله پستان را به عقب دهانش ببرد و دهان و زبان و لب هایش را بطور متفاوت بکار گیرد ، لذا ممکن است نیاز به کمک داشته باشد .

۲ - وقتی مادر ، شیرخوار را در وضعیت مناسب قرار میدهد لازم است دقت کند که دهانش مستقیماً روبروی پستان باشد ، بدن بچه را بخوبی حمایت کند و سر و شانه و لگن او را در یک خط مستقیم نگه دارد .

۳ - مادر در اوقاتی که شیرخوار خیلی گرسنه نیست و به نوازش واکنشی نشان میدهد باید به او مکرراً شیر بدهد . خیلی از بچه ها دوست دارند زمانی که هنوز خیلی گرسنه نیستند شیربخورند . بچه هایی که از شیشه شیر می خورند انتظار دارند که شیر فوراً و مداوم جریان داشته باشد لذا پیشنهاد می شود که مادر قبل از راه افتادن و رفلکس جهشی شیر مقداری از شیرخود را در دهان شیرخوارش بدوشد و سپس پستانش را به بچه عرضه کند به طوری که که شیرخوار یک پاداش آنی از کوشش خود بگیرد .

۴ - اگر شیرخوار سعی در گرفتن پستان می کند ولی آنرا رها می کند مادر می تواند با قطره چکان شیر دوشیده شده را روی پستانش بریزد تا بصورت قطره وارد دهان بچه شود. این کار ممکن است او را آرام و چسبیده به پستان نگهدارد تا به مکیدن ادامه دهد .

۵ - وقتی شیرخوار پستان را نمی گیرد نباید شیرخوار گرسنه بماند چون خطر کم آبی و سوء تغذیه و ضعیف شدن وجود دارد لازم است به مادر اطمینان داد که می تواند شیر دوشیده شده خود را با خیال راحت از طریق فنجان ، قاشق یا سرنگ یا قطره چکان مورد استفاده شیرخوار قرار دهد ، و به شیرخوارش فرصت دهد تا دوباره به مکیدن از پستان مادر علاقمند شود .

نحوه از شیر گرفتن کودک

از شیر گرفتن ، تغییر تدریجی تغذیه کودک از شیر به غذاهای ترکیبی است . شیر تا پیش از ۴ ماهگی ، کلیه مواد غذایی لازم را برای کودک فراهم می کند . بین سنین ۴ تا ۶ ماهگی ،‌ دستگاه گوارش کودک به حدی از رشد و تکامل می رسد که برای هضم غذاهای پیچیده تر نیز آماده می شود . در این سنین ، علائم گرسنگی بعد از شیرخوردن و تقاضا برای افزایش دفعات تغذیه دیده می شود . این علایم نشانه آمادگی کودک جهت از شیر گرفتن است .

غذاهای اولیه : تغییر غذای کودک از شیر به غذاهای جامد یک روند تدریجی است که تکمیل آن به ۳ تا ۴ ماه یا حتی بیشتر زمان نیاز دارد . بعضی کودکان سریعاً به غذاهای جامد عادت می کنند ولی عده ای دیگر نیاز به زمان بیشتری دارند . نمودار زیر یکی از روشهای از شیر گرفتن را ارائه می کند . البته موارد ذکر شده باید با شرایط کودک و موقعیت زندگی و معیشتی والدین منطبق گردد . هیچ قانون و زمان خاصی برای از شیر گرفتن شیرخوار وجود ندارد . طول مدت روند تغییر غذا از شیر به جامدات ،‌ یا نوع غذای پیشنهادی نیز متغیر است . مهمترین مسئله دارا بودن دیدگاه مثبت و انعطاف پذیری در این مورد است .

در خلال چند هفته اول بعد از، از شیر گرفتن ، کار شما تهیه غذاهای جامد و دادن آنها به کودک با استفاده از قاشق است . کودک شما احتمالاً در مراحل اولیه از این راه فقط مقادیر کمی مواد غذایی بدست می آورد . برای دادن مواد غذایی به کودک زمانی را انتخاب کنید که هم مادر و هم کودک در آرامش بسر می برند . اغلب موقع نهار بهترین زمان برای دادن مواد غذایی جامد به کودک است . ممکن است اشتیاق کودک شما برای خوردن مواد غذایی جدید در زمان صبحانه نسبت به سایر اوقات کمتر باشد . همچنین در زمان گرسنگی و یا زمانی که کودک خسته است اشتیاقی برای استفاده از مواد غذایی جامد نداشته باشد . کودک را در آغوش بگیرید و کار خود را با دادن نیمی از شیر هر وعده ، ‌سپس یک قاشق غذا و دوباره شیر دادن به مقداری بیشتر نسبت به دفعه اول شروع کنید .

برای شروع ، برنج یا سبزیجات و میوه ها ( به غیر از مرکبات ) ، بهترین غذا برای کودک است . زیرا این مواد کمتر باعث ایجاد واکنش های زیان آور در کودک می شوند . در صورت امتناع از خوردن غذا توسط کودک و یا ابتلا به اسهال ،‌استفراغ ،‌بثورات ، از دادن آن غذا برای چند هفته اجتناب کنید . بتدریج از مقدار شیر بکاهید و تا قبل از یکسالگی جهت تأمین نیاز کودک به شیر فقط از شیر مادر یا شیرخشک استفاده نمائید .

روش صحیح از شیر گرفتن

برای تغذیه صحیح کودک باید از غذاهایی که در هنگام بلوغ نیز به فرزندان داده می شود ، استفاده نمائید . همیشه از غذاهای خانگی که از مواد تازه تهیه شده است . استفاده کنید . به غذای کودک نمک اضافه نکنید . جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان ،‌ استفاده از مواد قندی و شیرین را محدود کنید . جهت آشنایی کودک با انواع مختلف مواد غذایی و چاشنی ها تنوع در مواد غذایی کودک ایجاد کنید . این عمل از بهانه گیری در امر غذا خوردن در آینده جلوگیری می کند .

 برنامه پیشنهادی برای از شیر گرفتن کودک

قبل از خواب

عصرانه

نهار

صبحانه

صبح زود / در طول روز

مراحل

تغذیه با شیر

تغذیه با شیر

به اندازه نیمی از مقدار نهار به کودک شیر بدهید . سپس یک تا دو قاشق چای خوری غلات مخلوط شده با شیر یا سبزی یا پوره میوه بدهید .

تغذیه با شیر

تغذیه با شیر - در خارج از زمان وعده های غذایی از آب جوشیده سرد شده استفاده نمائید .

هفته ۲-۱

تغذیه با شیر

تغذیه با شیر

۳  تا ۴ قاشق چای خوری حبوبات ، پوره سبزی یا پوره میوه به کودک بدهید ، قبل ، بعد و در خلال خوردن به کودک شیر بدهید .

یک قاشق چای خوری غلات بدون گلوتن ،‌قبل و بعد و در خلال خوردن غلات ، به کودک شیر بدهید

تغذیه با شیر - در خارج از وعده های غذایی از آب جوشیده سرد شده استفاده نمائید .

هفته ۴-۳

تغذیه با شیر

به کودک ۱ تا ۲ قاشق چای خوری حبوبات ،‌سبزی یا پوره میوه بدهید . قبل و بعد و در طی خوردن غذاهای جامد ، به کودک شیر بدهید .

۲  تا ۳ قاشق چای خوری مواد پروتئینی ( پنیر ، سبزی ، ماهی یا گوشت )‌ بدهید . سپس ۲ تا ۳ قاشق چای خوری مواد غذایی شیرین به کودک بدهید . قبل ، بعد ودر طی خوردن غذاهای جامد ، به کودک شیر بدهید .

یک تا دو قاشق چای خوری ،‌غلات به کودک بدهید . قبل ،‌ بعد و طی خوردن غلات به کودک شیر بدهید .

ابتدا از شیر استفاده ننمائید . در خارج از وعده های غذایی از آب جوشیده سرد شده یا آب میوه رقیق شده استفاده نمائید .

هفته ۶-۵

تغذیه با شیر

به کودک مواد پروتئینی و بدنبال آن مواد غذایی شیرین بدهید . قبل ،‌بعد و در طی خوردن غذاها ی جامد ، به کودک شیر بدهید .

۲ تا ۳ قاشق سالادخوری مواد پروتئینی و به همان مقدار مواد غذایی شیرین ( ماست یا میوه پودر شده ) به کودک بدهید . قبل ، بعد و در طی خوردن غذاهای جامد ، به کودکان شیر بدهید .

۵  تا ۶ قاشق سالادخوری غلات بدهید . قبل و بعد در طی خوردن غلات ، به کودک شیر بدهید .

به غیر از شیر ، با لیوان به کودک نوشیدنی های مختلف بدهید . غذای کودک باید نرم و خمیری باشد .

هفته ۸-۷

تغذیه با شیر

به کودک مواد پروتئینی و غذاهای شیرین همراه با مقداری شیر بدهید .

مواد پروتئینی و به دنبال آن مواد غذایی شیرین به کودک بدهید ، شیر را در فنجان به کودک بدهید .

غلات ،‌قبل ، بعد و در طی خوردن آن به کودک شیر بدهید .

اغلب به غیر از شیر از نوشیدنیهای مختلف با لیوان استفاده نمائید .

هفته ۱۰-۹

تغذیه با شیر

به کودک مواد پروتئینی و مواد غذایی شیرین بدهید . در فنجان به کودک شیر بدهید .

مواد پروتئینی و به دنبال آن مواد غذایی شیرین به کودک بدهید در فنجان به کودک شیر دهید .

غلات و شیر ، از هفته ۱۳ به بعد می توانید هنگام صبحانه شیر را بدون فنجان به کودک بدهید .

هر روز حدود نیم لیتر شیر به کودک بدهید .

هفته ۱۱ به بعد

استفراغ در شیرخوار

در خصوص شیرخوارانی که پس از شیرخوردن هر چه خورده استفراغ می کنند باید اذعان کرد تقریباً همه بچه ها مقداری از شیری را که می خورند بالا می آورند واگر کودک شاداب و خوشحال باشد ، وزن گیری ماهانه آن مناسب باشد باید به مادر اطمینان داد که مشکلی متوجه کودک نیست و استفراغ کودک بیشتر مشکل لباسشویی است نه مشکل پزشکی . البته اگر این مشکل مرتباً ادامه پیدا کند یا کودک وزن گیری مناسب نداشته باشد و یا شاداب نباشد باید به پزشک متخصص مراجعه کرد . هنگامی که کودک در ابتدا شروع به مکیدن پستان می کند و پستان مادر رگ کرده و صدای غورت غورت کردن شیر در گلو بچه شنیده می شود بهتر است با دو انگشت که در هاله پستان قرار دارد میزان سرعت خروج شیر را کم کرد و بعد از مقداری شیر خوردن آرام آرام آروغ شیر خوار گرفته شود و بعد عمل شیرخوردن ادامه یابد .  همچنین بعد از شیرخوردن و هنگام خوابیدن کودک ۵-۴ سانتیمتر سر و گردن او بالاتر از شکم و بدن وی قرار داده شود